تغییرات هورمونی میتوانند تأثیرات عمیقی بر سلامت دهان و دندان داشته باشند، که این تأثیرات برای زنان و مردان به شکلهای متفاوتی بروز میکند. این تغییرات میتوانند در هر دورهای از زندگی افراد رخ دهند و به شیوههای مختلف بر لثهها و دندانها تأثیر بگذارند.
تغییرات هورمونی در زنان:
زنان در طول زندگی خود با نوسانات هورمونی مختلفی مواجه میشوند که بر سلامت دهان آنها تأثیر میگذارد. از بلوغ تا یائسگی، این تغییرات میتوانند لثهها را حساستر کرده و آنها را مستعد بیماریهایی مانند جینجیویت (التهاب لثه) کنند. در دوران بلوغ، تغییرات هورمونی همراه با افزایش سطح استروژن میتواند جریان خون به لثهها را افزایش دهد و آنها را در برابر التهاب و عفونتهای باکتریایی آسیبپذیرتر کند.
در دوران بارداری، تغییرات هورمونی میتواند باعث بروز تومورهای بارداری بر روی لثهها شود، که در صورت عدم رسیدگی، میتواند منجر به بیماریهای پریودنتال شود. همچنین، در سالهای منتهی به یائسگی، کاهش استروژن میتواند منجر به خشکی دهان شود که این مشکل ممکن است به افزایش خطر پوسیدگی دندانها و بیماریهای لثه منجر شود. پس از یائسگی، زنان ممکن است با خشکی دهان شدید و احساس سوزش در دهان مواجه شوند که به دنبال کاهش تولید بزاق ایجاد میشود.
قرصهای ضدبارداری و درمانهای هورمونی میتوانند تغییرات هورمونی مشابه دوران طبیعی را ایجاد کرده و باعث التهاب لثهها شوند. بنابراین، زنان باید مراقب باشند که این تغییرات چگونه بر سلامت دهانشان تأثیر میگذارد و اقدامات پیشگیرانه انجام دهند.

تغییرات هورمونی در مردان:
در حالی که مردان تغییرات هورمونی بهطور متناوب و ماهانه تجربه نمیکنند، کاهش تدریجی تستوسترون در سنین بالا میتواند به ضعف سیستم ایمنی بدن و در نتیجه افزایش خطر بیماریهای لثه منجر شود. در دوران نوجوانی، افزایش تستوسترون میتواند باعث رشد و تغییرات در بافتهای دهانی شود که ممکن است به مشکلات بهداشت دهان منجر گردد. اما تأثیرات طولانیمدت کاهش تستوسترون در سنین بالاتر ممکن است خطر ابتلا به بیماریهای لثه و مشکلات دهانی را افزایش دهد.
چگونه تغییرات هورمونی بر سلامت دهان تأثیر میگذارند؟
تغییرات هورمونی، چه در مردان و چه در زنان، تأثیرات مختلفی بر لثهها و دندانها دارند. بهویژه، افزایش جریان خون و تغییر در عملکرد غدد بزاقی، میتواند شرایطی را برای ایجاد التهاب و خشکی دهان ایجاد کند. این شرایط میتوانند باعث رشد باکتریها، افزایش خطر پوسیدگی دندان و بیماریهای لثه شوند. بنابراین، رعایت بهداشت دهان و دندان و مراجعه منظم به دندانپزشک برای ارزیابی وضعیت سلامت دهان، ضروری است.
راهکارهای مدیریت مشکلات دهان و دندان مرتبط با هورمونها:
برای مدیریت تأثیرات تغییرات هورمونی بر سلامت دهان و دندان، بهترین روش، مراقبت فعال است. رعایت بهداشت دقیق دهان و دندان، مانند مسواک زدن منظم و استفاده از نخ دندان، میتواند به کاهش خطر بیماریهای لثه و پوسیدگی دندان کمک کند. علاوه بر این، ترک سیگار، استفاده از دهانشویههای ضدعفونیکننده و مراجعه منظم به دندانپزشک برای بررسی وضعیت سلامت دهان، میتواند خطرات ناشی از تغییرات هورمونی را کاهش دهد.
در نهایت، آگاهی از تأثیرات تغییرات هورمونی و پیشگیری از مشکلات دهان و دندان در این دورانها، میتواند به حفظ سلامت دهان و دندان کمک کند. بنابراین، هم زنان و هم مردان باید برای مراقبت از سلامت دهان خود اقدامات لازم را انجام دهند تا از بروز مشکلات جدی در آینده جلوگیری کنند.