فلوراید، یکی از مواد شیمیایی است که به‌طور گسترده در آب آشامیدنی، خمیر دندان‌ها و برخی از داروها مورد استفاده قرار می‌گیرد و هدف آن پیشگیری از پوسیدگی دندان‌هاست. اما در سال‌های اخیر، تحقیقات جدید نشان داده‌اند که قرارگیری طولانی‌مدت در معرض فلوراید ممکن است تأثیراتی منفی بر رشد شناختی و عصبی کودکان داشته باشد. این موضوع به‌ویژه برای والدین و متخصصان سلامت اهمیت ویژه‌ای پیدا کرده است، زیرا رشد شناختی و عصبی کودکان برای توسعه توانایی‌های ذهنی و تحصیلی آنها حیاتی است.
فلوراید و تأثیرات آن بر سیستم عصبی
مطالعات مختلف نشان داده‌اند که فلوراید در دوزهای بالا می‌تواند باعث آسیب به سیستم عصبی شود. این تاثیرات به‌ویژه در دوران کودکی که مغز هنوز در حال رشد است، می‌تواند بیشتر مشهود باشد. بسیاری از این مطالعات نشان داده‌اند که قرارگیری در معرض سطح بالا یا بلندمدت فلوراید می‌تواند باعث کاهش ضریب هوشی (IQ) در کودکان شود. مطالعات مختلف در مناطق مختلف جهان، به‌ویژه در کشورهایی که سطح فلوراید آب آشامیدنی آنها بالا است، این نتایج را تایید کرده‌اند.
مطالعات علمی و نتایج آن
تحقیقات متعددی در دهه‌های اخیر به بررسی اثرات فلوراید بر رشد شناختی کودکان پرداخته‌اند. یکی از مهمترین این مطالعات که در سال ۲۰۱۹ منتشر شد، نشان داد که کودکانی که در مناطقی با سطح بالای فلوراید زندگی می‌کنند، در آزمون‌های شناختی ضعیف‌تر از کودکانی هستند که در مناطقی با سطح پایین فلوراید زندگی می‌کنند. این نتایج نشان می‌دهند که فلوراید ممکن است بر روند یادگیری و توانایی‌های شناختی کودک تأثیر منفی بگذارد.
علاوه بر این، مطالعه‌ای در مکزیک در سال ۲۰۱۷ نشان داد که کودکانی که در مناطقی با سطح بالای فلوراید زندگی می‌کردند، با مشکلات حافظه و توانایی‌های تحلیلی مواجه شدند. این مطالعه نتایج مشابهی را با تحقیقات دیگر کشورها به دست آورد.
بیشتر بدانید: بلیچینگ دندان چیست؟ مزایا و معایب بلیچ دندان
مکانیزم‌های اثر فلوراید بر مغز و رشد عصبی
تأثیرات منفی فلوراید بر سیستم عصبی می‌تواند از طریق چندین مکانیزم مختلف اتفاق بیفتد. یکی از این مکانیزم‌ها، توانایی فلوراید در آسیب‌رسانی به سلول‌های عصبی است. فلوراید می‌تواند موجب استرس اکسیداتیو در سلول‌های مغزی شود که این وضعیت می‌تواند به اختلالات شناختی و رفتاری منجر شود. علاوه بر این، فلوراید ممکن است باعث کاهش انتقال سیگنال‌های عصبی در مغز شده و عملکردهای شناختی مانند حافظه، یادگیری و تمرکز را تحت تأثیر قرار دهد.
بیشتر بدانید: روش‌های درمان درد عصب دندان در خانه
نکات قابل توجه برای والدین و مراقبین
با توجه به این تحقیقات، والدین باید از میزان فلوراید موجود در منابع آب آشامیدنی و همچنین از مصرف زیاد خمیر دندان‌های حاوی فلوراید توسط کودکان آگاه باشند. به‌ویژه برای کودکان زیر ۶ سال، مصرف بیش از حد فلوراید می‌تواند خطراتی را برای سلامت مغز و رشد شناختی آنها به همراه داشته باشد. استفاده از آب آشامیدنی با سطح پایین فلوراید و کنترل دقیق میزان فلوراید در محصولات دندانی کودک می‌تواند به کاهش خطرات احتمالی کمک کند.
جمع‌بندی و ضرورت تحقیقات بیشتر
در حالی که فلوراید به‌عنوان یک ماده مؤثر در پیشگیری از پوسیدگی دندان‌ها شناخته شده است، تأثیرات بالقوه آن بر رشد شناختی کودکان همچنان نیاز به تحقیق و بررسی بیشتر دارد. از آنجا که رشد مغزی و عصبی در دوران کودکی امری حیاتی است، لازم است که این موضوع به‌طور جدی در دستور کار متخصصان سلامت عمومی و بهداشت محیط قرار گیرد تا بتوانیم اطلاعات دقیق‌تری درباره خطرات احتمالی فلوراید و میزان مناسب آن برای کودکان به‌دست آوریم.
در نهایت، این تحقیقات یادآور این است که حتی مواد شیمیایی مفید نیز ممکن است اثرات جانبی ناخواسته‌ای داشته باشند، و باید در مصرف آنها تعادل برقرار شود.